سخنان امام علی (علیه السلام)، نخستین مصداقِ راسخان در علم بعد از رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) و آشناتر از هر کس به تأویلات قرآن، باید در هر زمینه‌ای، منطقی و مستدل و منطبق بر قرآن باشد. در خطبهٔ 80 نهج‌البلاغه، امیر المؤمنین عقل زنان را به دلیل پذیرش شهادت دو زن به جای یک مرد ناقص دانستهاند، در حالی که مطابق آیهٔ 282 سورهٔ بقره، دلیل این امر احتمال گمراهی یکی از زنان و تذکر و یادآوری زن دوم، بیان شده است. با توجه به این‌که در کتب لغت، گمراهی در این آیه به فراموشی و نسیان معنا شده است، مسئله این است که آیا گمراهی و نسیان دلیل نقصان عقل است و آیا این سخن امیر المؤمنین منطبق بر قرآنی است که در آیات متعددی، مردان و زنان را به تعقل برای رسیدن به سعادت دعوت کرده است؟ در این مقاله ضمن بررسی سخنان عالمان دینی در این زمینه، با روش استدلالی خاص، صحت کلام امام و انطباق آن بر قرآن اثبات شده است. چکیده (عربی): عقل المرأة من منظار نهج البلاغة کلام الامام علی علیه السلام الذی هو أول مصادیق الراسخین فی العلم بعد النبی الأعظم ( صلى الله علیه و آله و سلم ) ، و أعرف الناس بتأویل القرآن ، لابد أن یکون منطقیاً و منطبقاً مع القرآن فی جمیع المجالات . فعد علیه السلام فی الخطبة رقم 80 من نهج البلاغة عقل المرأة ناقصاً بسبب عد شهادة کل امرأتین بشهادة رجل واحد ، مع أن مفاد الآیة 282 من سورة البقرة هو أن ذلک راجع لاحتمال اشتباه احداهما ﴿أن تضل إحداهما فتذکر إحداهما الأخرى﴾ . و بما أن أحد معانی الضلال فی اللغة هو النسیان ، فالسؤال هو : هل النسیان سبب نقصان عقل المرأة ؟ و هل إن کلام أمیر المؤمنین علیه السلام مطابق للقرآن الکریم فی هذه الآیة و آیات أخرى حثت الرجال و النساء على التعقل ؟ أثبت المقال الحاضر انطباق کلام أمیر المؤمنین مع القرآن من خلال اسلوب استدلالی خاص بالاضافة لدراسة کلمات علماء الدین فی هذا المجال . الألفاظ المحوریة : العقل ، المرأة ، النقصان ، نهج البلاغة ، القرآن .
)