شناخت پیامبران یکی از مباحث بنیادین در علم کلام است که در مکاتب مختلف اسلامی به ویژه امامیه و اسماعیلیه، مورد توجّه قرار گرفته است. این پژوهش با رویکردی تطبیقی، معیارهای شناخت پیامبران را در این دو مکتب بررسی می کند. امامیه بر معجزه، نص پیامبر پیشین، عدم مخالفت با عقل و سیره و اخلاق پیامبران تأکید دارد، درحالی که اسماعیلیه، وحی، حکمت، علم، معجزه و عدم تناقض با عقل را معیارهای اساسی شناخت نبوّت می داند. این پژوهش نشان می دهد که هر دو مکتب، ضمن پذیرش ضرورت وجود پیامبران، تأکید ویژه ای بر همخوانی نبوّت با عقل دارند. تفاوت رویکردهای این دو مکتب، برخاسته از مبانی کلامی و تفسیری آنهاست که به شکلگیری دیدگاه های متمایز در شناخت پیامبران انجامیده است. این مطالعه، با بهره گیری از منابع اصیل کلامی، تلاش دارد ضمن شفافسازی این معیارها، به تقویت گفتمان تطبیقی میان فرق اسلامی و تبیین جایگاه عقل در شناخت نبوّت بپردازد.
)