مدیریت عواطف از دیدگاه نهج البلاغه

نویسندگان

1 دکتر محمد رضا شرفی- عضو هیئت علمی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهراندانشکاه قرآن و حدیث-کارشناسی ارشد

2 عضو هیئت علمی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران- دکتری

چکیده

اهمیت عواطف و ضرورت مدیریت اثربخش آن‌ها، باعث شکل‌گیری طیف وسیعی از نگرش‌ها، نسبت به مدیریت عواطف شده است. با توجه به این پراکندگی آراء از یک سو و نگاه عمیق امیرالمؤمنین (علیه السلام) به موضوعات روابط انسانی در نهج البلاغه از سویی دیگر، بررسی مدیریت عواطف از دیدگاه حضرت علی (علیه السلام) دارای ضرورتی دوچندان می‌شود. چرا که بهره‌گیری از سیره‌ عملی حضرت علی (علیه السلام) به ویژه نگاه حضرت به مصادیق عاطفه و شیوه‌های مدیریت آن در رویارویی با مسائل و مشکلات اجتماعی، می‌تواند الگوی مناسبی برای تمامی افراد جامعه باشد. بر همین اساس پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و کتابخانه‌ای به بیان مؤلفه‌های روش‌ مدیریت عواطف از منظر نهج البلاغه می‌پردازد. نتایج به دست‌آمده از پژوهش نشان می دهد شناخت و مدیریت عواطف با به کارگیری روش شناختی و روش رفتاری امکان‌پذیر است و قدرت تحلیل، کنترل، حفظ تعادل در برابر مقتضیات زندگی را بالا می‌برد و در مجموع گام بزرگی برای سعادت دنیوی و اخروی انسان برداشته می شود. چکیده (عربی): إدارة المشاعر من منظار نهج البلاغة دور المشاعر و أهمیتها و أهمیة إدارتها ، أدی الی بروز عدد واسع من النظرات فی خصوص إدارتها . و نظراً لتشتت هذه الآراء من جهة ، و عمق نظر أمیر المؤمنین علیه السلام فی المسائل المتعلقة بالعلاقات البشریة فی نهج البلاغة من جهة أخری ، تبرز و تتضاعف أهمیة دراسة إدارة العواطف من منظار أمیر المؤمنین علیه السلام ، و ذلک أن الانتفاع بسیرة أمیر المؤمنین علیه السلام العملیة ـ و خاصة رؤیته لمصادیق المشاعر و أسالیب إدارتها من شأنه أن یکون نموذجاً مناسباً لمواجهة المشاکل الاجتماعیة بالنسبة لتمام افراد المجتمع . البحث الحاضر ـ و بأسلوب وصفی تحلیلی و التتبع فی المکتبات ـ یحاول بیان أرکان اسلوب إدارة المشاعر من منظار نهج البلاغة ، و النتائج التی انتهی الیها تشیر الی أن معرفة و إدارة المشاعر ممکن من خلال الأسلوب و الاسلوب العملی ، و یرفع مستوی قابلیة التحلیت و السیطرة و حفظ التوازن فی قبال متطلبات الحیاة ، و بالتالی فإنه یخطو بالانسان خطوة هامة نحو السعادة الدنیویة و الاخرویة . الالفاظ المحوریة : مفهوم المشاعر ، إدارة المشاعر ، نهج البلاغة