بررسی توهم رستگاری انسان در قرآن و نهج البلاغه

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه قرآن و حدیث

2 دانشگاه زنجان، دکتری علوم قرآن وحدیث

چکیده

رستگاری و نجات در حیات دنیوی و اخروی، مطلوب هر انسان کمال‌جو و آرمان‌خواهی است که در مسیر فطرت الهی خویش گام بر‌می‌دارد. بر این اساس، شناسایی عوامل و همچنین موانع وصول به رستگاری از لوازم اساسی چنین خواسته‌ای است. با این وجود، یکی از مشکلات مهم در این زمینه، دچار شدن انسان به پندارها و توهمات باطلی است که در لباس حقیقت ظاهر می‌شوند و نه تنها انسان را به رستگاری نمی‌رسانند، بلکه او را از این مسیر دورتر می‌سازند. در این نوشتار، مسئله‌ی توهم رستگاری با استناد و بهره‌گیری از آیات قرآن کریم و سخنان امام علی (علیه السلام) با محوریت نهج البلاغه مورد بررسی قرار گرفته است. در این بررسی بخشی از توهمات باطل رستگاری، از قبیل غفلت از سنت‌های الهی حاکم بر زندگی انسان، مانند: ابتلاء و آزمون، همچنین منشأ و علل این پندارها، مثل پیروی از هوای نفس، به تفصیل بیان شده است. چکیده (عربی): دراسة وهم الفلاح فی القرآن و نهج البلاغة الفلاح و السلامة الدنیویة و الاخرویة مطلوبان لکل من یطلب الکمال من البشریة و الذی یسیر علی نهج الفطرة التی فطره الله علیها . علی هذا فإن التعرف علی أسباب و موانع الوصول للفلاح تعد من الضروریات للتوصل لهذا الهدف . مع ذلک فإن إحدی العقبات فی هذا الطریق هی إصابة الانسان بأوهام باطلة تظهر له بلباس الحقیقة ، فإنها لیست لا توصله الی الفلاح فحسب بل تبعده عن مسیر الفلاح . المقال الحاضر تعرض لهذه المسألة بالاعتماد علی آیات الکتاب الکریم و کلمات أمیر المؤمنین علیه السلام و خاصة ما ورد فی نهج البلاغة . و ذکرنا فی هذه الدراسة بعض أوهام الفلاح نظیر الغفلة عن السنن الالهیة الحاکمة فی الحیاة ، من قبیل البلاء و الامتحان . کما ذکرنا منشأ هذه الأوهام بتفصیل ، نظیر اتباع الهوی . الألفاظ المحوریة : توهّم الفلاح ، الاعتقاد الباطل ، الانسان، القرآن، نهج البلاغة