وجوه معنایی واژۀ «امة» در قرآن (بررسی و نقد ترجمه‌های فارسی)

نوع مقاله : مقاله علمی-تخصصی

نویسنده

چکیده

از آنجا که زبان قرآن عربی است و فهم آن برای مسلمانانی که به این زبان احاطه ندارند دشوار است، ترجمه این کتاب مقدس به سایر زبان‌ها، از جمله زبان فارسی، از دیرباز مورد توجه عالمان قرار گرفته است اما یافتن معادل درست و یا بهتر، برای واژه‌ها و عبارات قرآنی کاری بس دشوار است که از سوی مترجمان با خطا روبه‌رو شده است. از جملۀ این کلمات واژۀ «امة» است که در زبان عربی در بیش از چهارده معنا به کار رفته که پنج گونۀ معنایی آن در قرآن کریم آمده است. این وجوه معنایی عبارت‌‌اند از: جماعت، دسته یا گروه دارای وجه مشترک، کیش و آیین، مدت و زمان، پیشوای اسوه و خواص مؤمنان، خلق. ترجمۀ دو گونۀ اخیر که در مجموع پنج آیه را دربر می‌گیرد میان مترجمان، اختلافی است و در برخی آیات هیچ معادل صحیحی از مترجمان ذیل آیه ارائه نشده است. این پژوهش با مقایسه و نقد تفسیری-لغوی ترجمه‌های فارسی، به کاوش در این زمینه پرداخته که ثمرۀ آن یافتن معادل معانی پیشوا و خلق برای این دسته از آیات است.